Araç lastikleri aracı yolda tutan tek temas noktası olmasına rağmen, lastiklerin bunu başarabilen olağanüstü bir teknoloji ile üretildiğini toplumun önemli bir kesimi pek bilmez. Lastik bu üstün özelliğini, üretim teknolojisinde 100 yıldan fazladır süren gelişmeler sayesinde sürdürmektedir.
Lastik, hammaddelerinin hepsinin kalite kontrol yöntemlerinin en acımasızca kullanılarak seçildiği, sınıflarının en iyisi olan tekstil, çelik ve kimyasalların olağanüstü birleşimi ile oluşur. Bu temel hammaddelerin yanında lastiğin içinde madeni yağlar, güçlendirici dolgu malzemeleri (karbon karası, silika gibi), pişmeyi hızlandıran ve yönlendiren türlü kimyasallar ile katkı maddeleri vardır.
Lastiğin araç altında birçok görevi vardır. Esas önemli olan, hepsini belli bir denge içinde yerine getirmesidir. Bunlar:
– Yük taşımak,
– Yol ile araç arasında sağlam ve sağlıklı irtibat sağlamak,
– Düşük ve yüksek süratlere dayanabilmek ve
– Yuvarlanma direncini, hem yakıt tüketimi hem de aşınma açısından dengede tutacak şekilde yol tutuşu sağlamaktır.
Bütün bunların, yol koşulları ıslak, kuru, temiz, bozuk ve düzensiz olsa bile karşılanması gerekmektedir.
Son yıllarda otomotiv üretim teknolojisindeki olağanüstü gelişmeler ve trafikteki yüksek yoğunluk, yasa koyucuları ve regülasyon hazırlayıcıları çok ağır önlemler almaya zorlamıştır. Bunların sonucu olarak konulan kurallar, araç sürücüleri için en yüksek güvenlik standartlarını oluşturmuştur. Bugünün lastik üretim teknolojisi, yukarıda sözü edilen güvenlik gereklerini sağlayabilir durumdadır.
Lastiğinizi nasıl daha güvenli kullanırsınız?
- Aracınıza, araç üreticisi tarafından tespit edilmiş olan doğru lastiği takmak suretiyle aracınız ile yol arasında daha doğru ve uygun bir bağ sağlanır.
- Araç ve lastik bakımlarını periyodik olarak yaptırmak suretiyle aracınız daha az yakıt tüketir ve buna bağlı olarak daha az karbon salınımı ile çevrenin korunmasına yardımcı olur.
- Lastik havalarınızı düzenli olarak kontrol ettirerek lastik havalarının uygun olmasının sağlanması, yakıt tüketimini ve dolaylı olarak çevreyi kirleten gazların salınımını azaltır. Unutulmamalı ki düşük hava ile koşan lastiğinizin yuvarlanma direnci artar ve yakıt tüketimi yaklaşık % 4 civarında artar. Yapılan araştırmalara göre çoğu tüketiciler, lastiğin herhangi bir sorun olmasa bile (tıpkı balonlar gibi) hava kaybettiğini bilmemektedirler. Bir aylık zaman diliminde, soğuk hava şartlarında oluşan yaklaşık olarak 10 PSA kadar bir hava kaybı (bu, sıcak hava koşullarında daha da artmaktadır) aracınızın kontrolünün kaybedilmesine yol açabilmektedir. Bu nedenle HER AY ARACINIZIN LASTİK HAVALARINI EN AZ BİR KERE KONTROL EDİN. Hava kontrolü günlük işlerimizin arasında çok önemli gibi görünmese de, doğru hava basıncı aracımızın ve taşıdıklarımızın güvenliği ile doğru orantılıdır.
- Mevsimlere uygun lastik kullanımına, ülkemizde son birkaç yıldır özellikle büyük kentlerdeki bazı sürücüler özen göstermektedirler. Ancak unutulmamalıdır ki “kış lastiği” olarak üretilen lastikler düşük ısıda da herhangi bir performans kaybı oluşmadan hizmet verebilmektedir. Yaz lastiği, kışın karlı, buzlu, ıslak vb. yol yüzeyi koşulları ile karşı karşıya kaldığında, yaz mevsimi koşullarına göre yol tutma özelliği azalır ve daha az güvenilir bir hale gelir. (Zincir takılmış yaz lastiği, kış lastiğine alternatif değildir.) Kış lastikleri özellikle kış koşullarına göre üretilmiştir. Örneğin, +7 derecenin altında yaz lastiğine göre daha iyi performans sağlamaktadır. Ayrıca kış lastiğinin karlı yollarda yüksek tutunma yeteneği sonucu:
– Yüksek yol tutuşu sayesinde güvenlik artar.
– Özel formu ile suda kızaklama riski azalır.
– Yakıt tasarrufu sağlanır.
Ülkemizin de dahil olduğu bazı Avrupa ülkeleri, ekim / kasım ile nisan ayları arasında tüm pozisyonlara kış lastiği takılmasını mecburi hale getirmiştir.
- Lastiğinizin diş derinliğini kontrol edin. Avrupa Birliği, EC 89/459 direktifi ile 1989 Temmuz ayından itibaren, araç, sürücü ve yolcu güvenliğini sağlamak amacıyla, binek aracı lastiklerinin değiştirilmesi gereken ölçü olarak 1.6 mm diş derinliğini kabul etmiştir. Ülkemizde de trafik yasa ve kuralları bu ölçüye uymaktadır. Diş derinliği 1.6 mm ve altında olan lastiklerinizi mutlaka yenileri ile değiştirin.
DAHA GÜVENLİ TRAFİK VE DAHA AZ RİSK İÇİN BAZI ÖĞÜTLER:
Her zaman hız limitlerine uyun.
- Emniyet kemerinizi sürekli takılı tutun.
- Araç sürerken telefonla konuşmayın.
- Asla alkollü araç kullanmayın.
- Her ay lastiklerinizin havalarını mutlaka ölçün veya ölçtürün.
- Diş derinliği 1.6 mm ve altında olan lastiklerinizi yenileri ile değiştirin.
- Hava sıcaklığının +7 derecenin altına düşmesi durumunda ve 1 Aralık ile 1 Nisan tarihleri arasında 4 lastiğinizi de kış lastikleri ile değiştirin.
- Sadece iki adet lastik alacaksanız, yeni lastiklerinizi mutlaka ön dingile taktırın.
- Motosiklet ve bisiklet kullanırken mutlaka kask kullanın.
- Geceleri yolda bulunmanız gerekiyorsa mutlaka reflektörlü ceket giyin.
- Bir sorun yaşama olasılığı için cep telefonunuza “acil yardım telefon numaralarını” mutlaka kaydedin.
NOT: ETRMA kaynaklarından da yararlanılarak hazırlanmıştır.